Nuorra

• gorut rievdame (pubertehta)
• stuorát vuordámušat
• ođđa nuoraidbirrasat
• eambbo ieža mearridit

Nuorat ja alkohola

Dat ii leat báikkálaš fenomena, muhto guoská lihkká olu gávpogii go smávva báikkiide/giliide

• nuorat leat geahččalan alkohola
• nuorra nieiddat juhket beali eambbo go sin eatnit dahke nuorran
• bártnit juhket ain eambbo go nieiddat

Manne?

• nuorat doivot buohkat earát juhket
• eahpesihkkarvuohta ja sii ballet ahte eai leat dohkkehuvvon
• preassa dasa ahte galggašii go juhkat
• rávis olbmot ovdagovvan (nuorat kopierejit rávis olbmo dábiid)
• guokte dahje eambbo olbmá geat juhket alkohola (stuorat riskka árrat geahččalit alkohola)

Maid sii juhket?

• vuollaga ja viina
• spriita/buolliviinni
• rusbruvssa

Gos sii ožžot alkohola? Dá leat dábáleamos vuogit gos nuorat ožžot alkohola:

• sihtet boarráset nuoraid oastit
• ožžot olbmáin
• váldet ruovttus
• ožžot ruovttus

Gos ja goas juhket alkohola? Dá leat dábáleamos dilálašvuođat goas nuorat deaividit alkoholain:

• okto ruovttus feastat (lei meinejuvvon moatti nuora gaskkas deaivvadit ja suohtastallat, muhto dat sáhttá rievdat vearrábun go eará nuorat bohtet ja bahkkejit festii)
• idjadit nuppe sajes (sáhttá dagahit váttis dilálašvuođaid, ja váhnemat berrejit earenoamážit dálle dárkkistit ja čuovvut mielde)
• vuolgit márkanii (čielga njuolggadusat goas/ja oažžu go nuorra vuolgit márkanii)
• bartamátkki (Berre iskojuvvot)
• festii vuolgit
• mearkabeaivvit (miessemánu 1., 16. Ja 17. beaivve ja eará sullasaš beaivvit ferte válaid alde leat)

Maid sáhtit mii bargat vai maŋidivčče alkohola juhkama? Hupmat alkohola birra:

• nuorat háliidit rabasvuođa ja duohtavuođa
• lága ahkemearri lea 18 ja 20 jagi. Manne?
• alkohola lea earenoamáš billisteaddji nuorra gorudii mii lea rievdame
• fáhkka alkoholavahágat
• son gii álgá árrat juhkkát, juhká maid dávjá eambbo maŋŋel (iskosat)
• seksuálalaš ovttastallan go lea juhkan

Maid váhnemat sáhttet ovttas bargat:

• humadit gaskkaneaset (dávjá sáhttet ovttalágan rájit álkibun váhnemiidda hálddašit rájiid)
• leat válaid alde
• ii dohkkehit “feastaid” geahču haga
• Ii addit alkohola nuoraide vuollel 18 jagi (iskosat čájehit ahte ahkemearrádus lea okta dain deháleamos doaibmabijuin maŋidit álgimis alkohola juhkat ja dat maid unnida geavaheami. Iskosat čájehit ahte nuorat geat ožžot alkohola ruovttus, juhket eambbo)
• iskat go nuorat leat idjadeame nuppe sajes
• diehtit álohii gos du nuorra lea (váhnemat leat dehálaš easttadeaddjit. Vásihusat čájehit ahte mađi eanet váhnemat dihtet maid sin nuorat barget ja geat sin olbmát leat, dađi unnit juhket dat nuorat)
• čielga njuolggadusat dasa goas du nuorra berre leat ruovttus.
• guorahala iežat rájiid alkohola ektui (nuorat fuomášit movt don hálddašat alkohola. Ii leat dehálaš dušše dat maid don logat muhto maid dat maid don dagat. Nuorat geat leat váhnemiid oaidnán gárremin, juhket eambbo go eará nuorat)
• huma nuorain alkohola birra (de sáhttet váhnemat šiehttat movt váttisvuođaid čoavdit ovdal go dat čuožžilit)
• hástalit nuoraid searvat positiivvalaš doaimmaide
• čájet nuoraide luohttevašvuođa
• hávskes doaimmaid bargat nuoraiguin fárrolaga
• bidjat čielga rájiid (rájit dasa maid don meinet leat dohkálaččat ja dasa maid don meinet eai leat dohkálaččat. Nuorat geat dihtet ahte váhnemat eai liiko ahte sii juhket alkohola, juhket unnit).

Rávisolbmot geat eai dieđit ahte vuolleahkásaš nuorat juhket alkohola eai bargga iežaset “barggu”.

Mii lea idjagarjá?

Idjagarjá

• lea dábálaš rávisolmmoš gii berošta
• lea mielde hábmeme buori bajásšaddanbirrasa mánáide ja nuoraide lagasbirrasis
• váccaša olgun gáhttaráigge eahkes ja ihkku
• berošta mánáin ja nuorain dan láhkái ahte sii leat olámuttos go dárbbašuvvo
• oaidná, guldala, neavvu ja veahkeha go mánát ja nuorat váldet oktavuođa
• lea čielggus, buot dáfus, movttet ja smáđáhkes 
• lea fátmmasteaddji ja neutrála sihke politihkalaččat ja oskku dáfus

Idjagárjan

• sáhtát leat mielde hábmet oadjebasvuođa ja buori birrasa doppe gos orut
• sáhtát lea mielde hábmet buriid, sosiála deaivvadanbáikkiid nuoraid ja vuorrasiid gaskka
• beasat oaidnit mánáid ja nuoraid beaivválaš dili olggobealde ruovttu dorvoseinniid
• oahpásnuvat eará rávisolbmuiguin geat beroštit ja iežat lagasbirrasiin